اگر به دنبال یک نوشیدنی مطبوع و خوش عطروطعم هستید احتمالاً میدانید علاوه بر خرید قهوه باکیفیت و تازه باید به روش نگهداری آن نیز توجه داشته باشید. یادگیری نکات مهم نگهداری قهوه و شرایط و دمای مناسب آن به شما کمک میکند که قهوه باکیفیتتر و خوشطعمتری داشته باشید و قهوه شما در زمان کوتاهی از بین نرود.
در این مطلب از مجله قهوه، روشهای مختلف نگهداری قهوه را بررسی و با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد؛ علاوه بر این، بهترین ظرف برای نگهداری از قهوه را به شما معرفی میکنیم و چند نکته مهم برای حفظ تازگی قهوه در طول زمان را با شما در میان خواهیم گذاشت. اگر مطمئن نیستید قهوه را کجا نگهداری کنید یا میخواهید بدانید قهوه باید در چه ظرفی نگهداری شود ادامه این مطلب جامع را از دست ندهید.
اگر میخواهید از تاریخ انقضای قهوه و مدت زمان مناسب برای تاریخ تولید و انقضای قهوه اطلاعات دقیق و علمی به دست آورید، توصیه میکنیم که مطلب دیگری از مجله قهوه را بررسی کنید. برای مطالعه این مطلب، روی لینک زیر کلیک کنید:
فهرست عناوین
اهمیت نگهداری قهوه در جای مناسب
اغلب ما میدانیم که برای اینکه یک فنجان نوشیدنی خوش عطروطعم داشته باشیم هنگام خرید قهوه باید به تازگی و کیفیت آن دقت کنیم اما بسیاری از ما متوجه نیستیم که حتی تازهترین و باکیفیتترین قهوه اگر به شیوه غلط و در جای نامناسب نگهداری شود، پس از مدت کوتاهی طعم و رایحه مطبوع خود را از دست میدهد.
نگهداری قهوه به طور صحیح به حفظ مواد روغنی و ترکیبات ایجادکننده عطروطعم آن کمک میکند و اجازه نمیدهد عواملی مانند هوا، نور، رطوبت یا تغییرات دما رایحه و مزه شاخص قهوه را از بین ببرند.
علاوه بر این، اگر میخواهید از خواص قهوه برای سلامتی بهرهمند شوید، باید آن را در جای مناسب نگهداری کنید تا تازگی خود را حفظ کند؛ قهوه کهنه و مانده نهتنها برای سلامتی مفید نیست، بلکه ممکن است به دلیل آلوده شدن به میکروبها و باکتریها یا کپک برای بدن مضر باشد.
عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت قهوه در طول زمان
برای تهیه نوشیدنیهای انرژیبخش و مطبوعی که روزتان را بسازند باید قهوه باکیفیت تهیه کنید و آن را به شیوهای نگهداری کنید که در طول زمان کیفیت خود را از دست ندهد. نگهداری قهوه به روش نامناسب باعث میشود قهوه بهسرعت تازگی خود را از دست بدهد و طعم ماندگی بگیرد. بهطورکلی، مهمترین عواملی که باعث ازدسترفتن کیفیت قهوه میشوند عبارتاند از:
- اکسیداسیون: یکی از مهمترین عواملی که باعث کاهش کیفیت قهوه میشود قرار گرفتن آن در معرض هوای آزاد و اکسیژن است. دان قهوه بعد از رُست شدن و برشتهکاری، از خود دیاکسیدکربن آزاد میکند و همزمان اکسیژن محیط اطراف را جذب میکند. این فرایند که به آن اکسیداسیون میگویند سرعت تجزیه مواد روغنی و ترکیباتی را که عطروطعم شاخص قهوه را ایجاد میکنند افزایش میدهد؛ به همین دلیل است که توصیه میشود قهوه را در ظروف محفوظ از هوا نگهداری کنید و در ظرف را هم زیاد باز و بسته نکنید.
- رطوبت: قهوه خاصیت نمگیری دارد؛ یعنی بهسرعت رطوبت فضای اطراف خود را جذب میکند. قرار گرفتن در معرض رطوبت بالا و جذب این رطوبت باعث میشود قهوه تازگی خود را از دست بدهد و طعم ماندگی بگیرد. نگهداری قهوه در محیطهای خشک و دور از رطوبت به حفظ کیفیت آن در طول زمان کمک میکند.
- نور: قرار گرفتن در معرض نور، بهخصوص نور خورشید و اشعه ماورایبنفش (UV) سرعت فاسد شدن قهوه را افزایش میدهد. نور باعث تجزیه مواد روغنی موجود در قهوه و ازدسترفتن عطروطعم آن میشود. برای محافظت از قهوه در برابر نور خورشید و محیط، باید آن را در ظروف مات و تیرهرنگ نگهداری کنید.
- نوسانات دمایی: یکی دیگر از عواملی که باعث کاهش کیفیت قهوه میشود نوسانات دمایی است. دمای بیش از حد بالا باعث افزایش سرعت تجزیه مواد روغنی و ترکیبات موجود در قهوه میشود و دمای بیش از حد پایین مقاومت این ترکیبات در مقابل تغییرات شیمیایی را کاهش میدهد؛ بنابراین، برای حفظ عطروطعم واقعی قهوه بهتر است آن را در محیطی خنک و با دمایی ثابت نگهداری کنید.
- ظرف نگهداری قهوه: اینکه قهوه را در چه ظرفی نگهداری کنیم روی حفظ یا کاهش کیفیت آن در طول زمان تأثیر زیادی دارد. بهطورکلی، قهوه باید در ظرف یا محفظههای دربسته و محفوظ از هوا و ترجیحاً مات و کدر نگهداری شود. در بخشهای بعدی این مطلب، انواع ظرف مناسب نگهداری قهوه را بررسی خواهیم کرد.
- مدت زمان نگهداری: دان قهوه تازه رست شده در صورت نگهداری در شرایط مناسب معمولاً تا چند ماه بعد از برشتهکاری تازگی خود را حفظ میکند. بااینحال، حتی اگر قهوه را از معرض هوا، رطوبت، نور و نوسانات دمایی دور نگه دارید، باز هم باید به تاریخ انقضای قهوه توجه داشته باشید. برای اینکه ببینید تاریخ انقضای قهوه چقدر است و قهوه تا چه مدت قابل استفاده است، از لینک بالا استفاده کنید.
روشهای مختلف نگهداری قهوه
بعضیها قهوه را در کابینت نگهداری میکنند، بعضی روی کانتر آشپزخانه، بعضی در یخچال و بعضی هم در فریزر. برای اینکه ببینیم بهتر است قهوه را کجا نگهداری کنیم، هر یک از این روشها را جداگانه بررسی میکنیم:
نگهداری قهوه در کابینت آشپزخانه یا کمد
- بهترین جایی که میتوانید قهوه را در آن نگهداری کنید داخل کابینت یا کمدی است که از منابع نور و گرما (مانند پنجره و اجاقگاز) دور باشد و فضایی خشک، تاریک و خنک داشته باشد؛ به این شکل اجازه نمیدهید قهوه در معرض رطوبت، نور و حرارت قرار بگیرد.
- حتماً به محتوای کابینتی که قهوه را در آن قرار میدهید توجه داشته باشید و از قرار دادن قهوه کنار سبزیها و مواد معطر یا دارای رایحه تند خودداری کنید چرا که قهوه دارای خاصیت جذب بو است و درصورتیکه کنار این نوع مواد قرار بگیرد بوی آنها را به خود جذب میکند و عطر و رایحه اصلی خود را از دست میدهد.
- برای نگهداری قهوه در کابینت حتماً از ظروف دربسته و محفوظ از هوا یا ظرف مخصوص نگهداری قهوه استفاده کنید و سعی کنید زیاد در کابینت و ظرف قهوه را باز و بسته نکنید.
- اگر دمای آشپزخانه منزل شما بیش از حد بالاست و همیشه در حال آشپزی هستید بهتر است قهوه را در کمدی در اتاقی خنک نگهداری کنید.
نگهداری قهوه روی کانتر آشپزخانه
- اگر مایل هستید قهوه جلوی چشم و در دسترستان باشد میتوانید مقداری از آن را در ظرف مناسب روی کانتر آشپزخانه نگهداری کنید.
- فراموش نکنید که قهوه باید از معرض نور آفتاب دور بماند؛ پس اگر قصد دارید قهوه را بیش از چند ساعت روی کانتر آشپزخانه نگهداری کنید از یک ظرف محفوظ از هوای مات یا تیرهرنگ استفاده کنید.
- باتوجهبه نوسانات دمایی فضای آشپزخانه سعی کنید تنها مقدار کمی از قهوه را روی کانتر نگهداری کنید و بقیه آن را در ظرف مناسب و در کابینتی خشک و خنک قرار دهید.
نگهداری قهوه در یخچال
- اغلب قهوهنوشان حرفهای میدانند که قهوه چه بهصورت دان چه آسیاب شده نباید در یخچال نگهداری شود؛ چرا که نهتنها تازگی قهوه حفظ نمیشود بلکه عطروطعم و کیفیت آن نیز از بین میرود.
- فضای داخل یخچال مرطوب است و قهوه همانطور که گفتیم بهسرعت رطوبت را به خود جذب میکند؛ این جذب رطوبت باعث کاهش کیفیت قهوه و از بین رفتن عطروطعم آن میشود و حتی در مواردی ممکن است باعث کپک زدن قهوه شود.
- یخچال معمولاً پر است از مواد غذایی مختلف با بوها و رایحههای مختلف و همانطور که اشاره کردیم قهوه بهراحتی بوهای موجود در فضا را به خود جذب میکند؛ بهاینترتیب، نگهداری از قهوه در یخچال باعث میشود مزه و رایحه آن بهکلی عوض شود و نوشیدنی نهایی عطر و طعمی نامطبوع به خود بگیرد.
- باز و بسته شدن مکرر در یخچال باعث ایجاد نوسانات دمایی میشود که همانطور که اشاره کردیم روی مواد روغنی و ترکیبات طعمدهنده موجود در قهوه تأثیر میگذارد و باعث میشود قهوه طعم ماندگی پیدا کند.
- دمای یخچال چیزی بین ۱ تا ۷ درجه است که اصلاً برای نگهداری قهوه مناسب نیست و بهترین دما برای نگهداری قهوه چیزی بین ۱۵ تا ۲۵ یا دمای اتاق است.
نگهداری قهوه در فریزر
- برخی از افراد معتقدند که میشود قهوه اضافه را در فریزر نگهداری کرد؛ از سوی دیگر، بسیاری از متخصصین قهوه کاملاً مخالف نگهداری از قهوه در فریزر هستند. گروه اول بر این باورند که نگهداری در فریزر فرایند اکسیداسیون قهوه را کندتر کرده و به حفظ تازگی آن در بلندمدت کمک میکند. گروه دوم اشاره میکنند که رطوبت بالا و بوهای مختلف موجود در فریزر روی عطروطعم قهوه تأثیر میگذارد.
- همانطور که بالاتر گفتیم، دمای مناسب نگهداری قهوه بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است و وقتی قهوه را به دمای زیر صفر میرسانید، بافت و ساختار داخلی آن را تغییر میدهید و مایعات و روغنهای درون آن را با تغییرات شیمیایی روبهرو میکنید و کیفیت قهوه را برای همیشه از دست میدهید که این کیفیت برگشتپذیر هم نیست.
برای انتخاب بهترین روش نگهداری قهوه پیش از هر چیز باید به میزان قهوه خریداری شده و میزان مصرف قهوه خود در روز توجه داشته باشید؛ بهعنوانمثال، اگر یک کیلوگرم قهوه خریدهاید اما تنها روزی یک فنجان نوشیدنی میل میکنید، شاید بهتر باشد آن را بین چند محفظه نگهدارنده قهوه تقسیم کنید.
از سوی دیگر، اگر قهوه مصرفی خود را روزانه تهیه میکنید میتوانید آن را روی کانتر آشپزخانه هم نگهداری کنید.
در نهایت این شمایید که باتوجهبه شرایط منزل یا محل کار خود محل و روش نگهداری قهوه را مشخص میکنید اما درهرصورت، آن را از معرض هوای آزاد، نور، گرما و رطوبت دور نگه دارید.
بهترین ظرف برای نگهداری قهوه
حتی اگر روش مناسبی را برای نگهداری از قهوه انتخاب کنید و آن را در جایی خشک، تاریک، خنک و به دور از نوسانات دمایی قرار دهید، اگر ظرفی که انتخاب کردهاید مناسب نباشد قهوه شما بهسرعت کیفیت و تازگی خود را از دست میدهد. در این بخش انواع ظرف مناسب نگهداری قهوه را معرفی خواهیم کرد:
- ظرف محفوظ از هوا (معمولی): این نوع ظروف که از جنس شیشه، پلاستیک، سرامیک یا استیل تهیه میشوند، در دسترسترین ظرف برای نگهداری قهوه محسوب میشود و همانطور که از نامشان پیداست، اجازه ورود هوا به فضای داخل را نمیدهند. البته توجه داشته باشید که ظرف محفوظ از هوایی که برای قهوه انتخاب میکنید باید مات یا تیرهرنگ باشد که نور هم به داخل آن نفوذ نکند.
- محفظه نگهداری قهوه: این محفظههای کوچک که اغلب از پلاستیک فشرده یا شیشه تهیه میشود برای تقسیمبندی قهوه به اندازه مصرف هر باره مناسب است.
- ظرف وکیوم نگهدارنده قهوه: این ظروف یک پمپ دستی یا شارژی دارند که باعث خروج اکسیژن و هوا از ظرف و ایجاد فضای خلأ داخل آن میشود. لبه پلاستیکی چند شیاره درِ آنها نیز به حفظ خلأ و جلوگیری از ورود اکسیژن به داخل ظرف کمک میکند. بهترین ظرف قهوه همین نوع از ظرف است که به نام ظرف خلأ یا ظرف وکیوم در بازار وجود دارد و انواع دستی آن از نظر هزینه هم معقول هستند.
- دستگاه نگهدارنده قهوه با مکانیسم جابهجایی: این دستگاهها مکانیسمی دارند که با وارد کردن گازهایی مانند نیتروژن یا آرگون باعث خروج هوا و اکسیژن از ظرف میشود و فضایی بدون اکسیژن داخل ظرف ایجاد میکند. این ظرفها هم برای نگهداری قهوه بسیار مناسبند اما قیمت زیادی دارند و به سادگی در دسترس همه قرار ندارند.
در نهایت، باز هم تکرار میکنیم که بهترین ظرف برای نگهداری قهوه، ظرفهای خلأ یا ظرف وکیوم است که بدنه تیره و کدری داشته باشد که هم از ورود نور به داخل جلوگیری میکند و هر از طریق پمپ خلأ، هوای داخل ظرف را خالی میکند و قهوه را از اکسیژن دور میکند.
ترفندهای حفظ طراوت و طعم قهوه
همانطور که اشاره کردیم برای حفظ کیفیت قهوه باید آن را در ظرف مناسب و دور از نور، هوا، رطوبت و نوسانات دمایی نگهداری کنید. در این قسمت نکات مهم نگهداری از قهوه را با شما در میان میگذاریم:
- قهوه را بهصورت دان بخرید و نه آسیاب شده؛ چرا که مدت زمان ماندگاری دان قهوه بهمراتب بیشتر از قهوه آسیاب شده است. سعی کنید یک آسیاب قهوه مناسب بخرید و هر بار قبل از مصرف به میزان موردنیاز دان قهوه را آسیاب کنید.
- ظرف نگهداری قهوه را متناسب با میزان آن انتخاب کنید. اگر میزان کمی قهوه خریدهاید آن را در ظروف بزرگ نریزید تا هوای اضافی درون ظرف و نفوذ اکسیژن باعث کهنه شدن قهوه نشود.
- قهوهای را که میخرید تقسیمبندی کنید. برای اینکه هر بار مجبور نباشید در ظرف اصلی قهوه را باز کنید، قهوه را همان ابتدا به قسمتهای کوچکتر تقسیم کنید و در چند ظرف متناسب با اندازه آن بریزید. به این شکل قهوه کمتر در معرض عوامل مضر بیرونی قرار میگیرد و دیرتر عطر و بوی خود را از دست میدهد.
- روی ظرف قهوه برچسب بزنید. تاریخ رُست قهوه یا تاریخ خرید آن را روی برچسب بنویسید و روی هر ظرف بچسبانید. به این شکل حواستان هست که هر ظرف قهوه چقدر ماندگاری دارد و قهوه کهنهتر را زودتر مصرف میکنید.
- قهوه را از مواد معطر دور نگه دارید. همانطور که اشاره کردیم قهوه بهسرعت بوی محیط اطراف را به خود جذب میکند؛ پس بههیچوجه آن را در کابینت حاوی مواد معطر یا مواد شوینده و همچنین در یخچال قرار ندهید.
- ظرف نگهداری قهوه را از اجاقگاز یا هرگونه منبع حرارتی دیگر دور نگه دارید؛ چرا که حرارت باعث کهنه شدن و ماندگی قهوه میشود.
- از پیمانه یا قاشق خیس یا مرطوب برای برداشتن قهوه استفاده نکنید؛ چرا که کوچکترین رطوبتی ممکن است باعث کپک زدن قهوه بشود.
- در هیچ شرایطی قهوه را در یخچال یا فریزر نگه ندارید. همان طور که گفتیم، برخلاف چیزی که در بین بسیاری از افراد رایج است، نگهداری قهوه در یخچال و فریزر کاری بسیار غلطی است و دمای مناسب برای نگهداری قهوه را بین میبرد.
چه زمانی باید قهوه خود را دور بریزید
برخلاف تصور اکثریت، قهوه کهنه شده حتماً نباید دور ریخته شود؛ تنها زمانی باید قهوه خود را دور بریزید که کپک زده باشد یا داخل ظرف آن حشره وجود داشته باشد. در غیر این صورت میتوانید از قهوه کهنه شده برای این موارد استفاده کنید: کود گلدان، کمپوست، دفعکننده حشرات، بوگیر یخچال، اسکراب و لایهبردار پوست، داروی ضد کک و کنه برای حیوانات خانگی و بسیاری دیگر از کاربردهای قهوه کهنه شده.
کلام آخر
چه قهوه را به صورت دان بخرید، چه آن را به صورت پودر نگهداری کنید، شرایط نگهداری آن با دیگر مواد غذایی متفاوت است. قهوه را باید از نور، رطوبت، سرما، گرما، هوا، اکسیژن و مواد غذایی بودار دور نگه دارید.
در نهایت، متخصصان قهوه و قهوهنوشان حرفهای دنیا معمولاً به یک روش خاص از قهوههای خود نگهداری میکنند: اکثر متخصصان قهوه و باریستاهای حرفهای یک ظرف خلأ یا ظرف وکیوم مشکی رنگ یا با بدنه کدر دارند که دان قهوه را داخل آن میریزند، دکمه پمپ یا وکیوم را میزنند، هوای درون ظرف را خارج میکنند و این ظرف را داخل کمد، کابینت یا روی میز آشپزخانه میگذارند، در جایی که به طور کامل از گرما و سرما و رطوبت دور باشد.
در صورتی که در نحوه نگهداری قهوه سوالی داشتید، در انتهای همین مطلب با کارشناسان ما مطرح کنید.
مطلبی که خواندید از مجله تخصصی قهوه ریو بود. حدود یک قرن پیش در چهارراه استانبول تهران، خانمی ارمنی، اولین شعبه قهوه ریو را تأسیس کرد و از آن روز تا به حال، تمام تلاش ما در شرکت قهوه ریو این بوده که باکیفیتترین قهوههای دنیا را به ایران وارد کنیم و با روشهای رست و فراوری مدرن به دست شما برسانیم.
برای اطلاع از تنوع محصولات از گونههای قهوه مختلف به صفحه قیمت قهوه مراجعه کنید
سؤالات متداول درباره نگهداری قهوه
در آخر این مطلب، به بعضی از سؤالات پرتکرار شما درباره نگهداری و تاریخ انقضای قهوه پاسخ خواهیم داد:
نهایت زمان سالم ماندن قهوه چند سال است؟
در صورت باز نشدن بستهبندی و نگهداری در شرایط کاملاً مناسب، دان قهوه تا دو سال ماندگاری دارد؛ در صورت باز شدن بستهبندی اصلی، دان قهوه بهتر است ظرف مدت دو ماه ماه و قهوه آسیاب شده ظرف یک ماه مصرف شود. برای اطلاعات بیشتر، مطلب مدت زمان نگهداری قهوه را بخوانید.
آیا قهوه خراب میشود؟
بله. قهوه درصورتیکه در معرض عواملی مانند هوا، نور، رطوبت و نوسانات دمایی یا نفوذ باکتریها یا کپک قرار بگیرد خراب و فاسد میشود.
نویسنده: الهام بای