قهوه و سلامتی
قهوه و افسردگی | آیا رابطه قهوه و افسردگی منفی است؟
دی
«مصرف روزانه قهوه، افسردگی را کاهش می‌دهد». «زیاد خوردن قهوه افسردگی را تشدید می‌کند». «کافئین قهوه با داروهای ضد افسردگی تداخل دارد».
اگر به مطالعه تخصصی درمورد قهوه علاقه‌مند باشید، تا امروز حداقل یکی از جمله‌های بالا به گوشتان خورده است. برخی پژوهش‌ها نشان داده که ممکن است قهوه برای افراد مبتلا به افسردگی فوایدی مانند احساس آرامش و بهبود خلق و خو داشته باشد اما با وجود حجم زیاد تحقیقات، هنوز نمی‌توان به طور قطعی گفت که قهوه به افراد افسرده کمک می‌کند یا موجب تشدید نشانه‌های افسردگی می‌شود.
این مطلب از مجله تخصصی قهوه را بخوانید تا با رابطه قهوه و افسردگی آشنا شوید، اثرات مثبت و منفی احتمالی کافئین قهوه در افراد مبتلا به افسردگی را بشناسید و پی ببرید که بالاخره قهوه برای افسردگی خوب است یا نه.
مطلب پیشنهادی: فواید قهوه چیست؟
فهرست عناوین
- افسردگی چیست؟ توضیح خلاصه و ساده
- رابطه قهوه و افسردگی در پژوهش‌های علمی
- درمان افسردگی با قهوه امکان پذیر است؟
- چرا قهوه برای مقابله با افسردگی بهتر از چای است؟
- تأثیرات منفی قهوه بر افسردگی | قهوه افسردگی را بیشتر می‌کند؟
- تداخل قهوه با داروهای ضد افسردگی
- عوارض مصرف بیش‌از حد قهوه چیست؟
- پایان راه قهوه و افسردگی
افسردگی چیست؟ توضیح خلاصه و ساده
افسردگی یک اختلال خلقی عودکننده بسیار شایع است که دوره‌های طولانی احساس غم و ناامیدی را به‌عنوان اصلی‌ترین نشانه آن می‌شناسیم. دیگر علائم رایج افسردگی شامل این موارد است:
- بی‌علاقگی به فعالیت‌های لذت‌بخش همیشگی؛
- اختلال تمرکز، تصمیم‌گیری، تفکر و حافظه؛
- کمبود انرژی و خستگی زیاد؛
- تحریک‌پذیری و عصبانیت سریع؛
- پرخوری یا کم‌اشتهایی؛
- بی‌خوابی یا پرخوابی؛
- تجربه مشکلات فیزیکی مثل سردرد، درد معده یا اختلال عملکرد جنسی؛
- داشتن افکار خودآزاری یا خودکشی.
افراد مبتلا به افسردگی بالینی این علائم را حداقل دو هفته تجربه می‌کنند اما ادامه این روند بدون درمان، نشانه‌ها و پیامدهای آسیب‌رسان افسردگی را تثبیت می‌کند. برای درمان افسردگی اغلب از ترکیب روان‌درمانی و داروهای مختلف استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که قهوه داروی بیماری‌های سلامت روان از جمله افسردگی نیست اما با مصرف متعادل می‌توانید از فواید قهوه برای افسردگی بهره‌مند شوید.
رابطه قهوه و افسردگی در پژوهش‌های علمی
تا امروز مطالعات زیادی برای پاسخ به این سؤال کلیدی انجام شده است: «آیا قهوه افسردگی را درمان می‌کند؟». سال ۲۰۱۶ چهار پژوهشگر چینی با تحلیل تعدادی از این مطالعات نتیجه گرفتند که مصرف قهوه افسردگی را کاهش می‌دهد.
این رابطه قهوه و افسردگی در مطالعات دیگری هم ثابت شده است، اما شواهدی از این اثر برای سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار وجود ندارد. بنابراین عامل کاهش خطر افسردگی در قهوه لزوماً کافئین نیست. در یک مطالعه با پیگیری ۱۰ ساله نیز رابطه قهوه و افسردگی به صورت کاهش احتمال خودکشی با مصرف روزانه قهوه کافئین‌دار گزارش شد.
البته سن و حساسیت فرد به کافئین بر رابطه قهوه و افسردگی مؤثر است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف کافئین در کودکان و نوجوانان ۱۱ تا ۱۶ ساله خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد. ممکن است این همبستگی ناشی از تأثیر منفی کافئین بر خواب و در نتیجه، خلق و خوی افراد باشد.
سال ۲۰۱۶ پژوهشگرانی از ایتالیا با تحلیل ۱۲ مطالعه درباره رابطه قهوه و افسردگی و بررسی داده‌های ۳۴۶۹۱۸ شرکت‌کننده با 8146 مبتلا به افسردگی به این نتیجه رسیدند که کافئین قهوه به طور خاص در برابر افسردگی اثر محافظتی دارد. نوشیدن چای نیز تا حدودی در کاهش خطر افسردگی مؤثر است، اما این تأثیر با قهوه قابل مقایسه نیست.
تحلیل داده‌های ۸۰۱۷۳ نفر در سال ۲۰۱۹ هم نشان داد که نوشیدن یک تا چهار فنجان قهوه در روز خطر افکار خودکشی را در زنان کاهش می‌دهد؛ تأثیری که در مردان مشاهده نشد.
درمان افسردگی با قهوه امکان پذیر است؟
مطالعات مختلف نشان داده است که خواص محرک قهوه می‌تواند علائم افسردگی را مخصوصاً در افراد میانسال تسکین دهد. ولی اگر به تعادل در مقدار مصرف قهوه یا حساسیت بدنتان به کافئین توجه نکنید، احتمالاً اثراتی از درمان افسردگی با قهوه تجربه نخواهید کرد.
مصرف دوزهای کم اما پیوسته کافئین قهوه با تحریک تولید دوپامین در مغز، انگیزه واحساس لذت را تقویت می‌کند. به این ترتیب، خلق و خوی بیماران مبتلا به افسردگی بهبود می‌یابد.
قهوه ضد افسردگی است اگر:
- اولین فنجان قهوه خود را حداقل یک ساعت پس از بیداری بنوشید تا سطح کورتیزول در بدنتان متعادل شود. در واقع اواسط صبح یا بعد از ظهر بهترین زمان خوردن قهوه با توجه به کاهش میزان کورتیزول است.
- نزدیک به زمان خواب قهوه یا نوشیدنی کافئین‌دار نخورید تا شب راحت بخوابید.
- در صورتی که مصرف روزانه قهوه جزء برنامه زندگی شما نیست، زمانی قهوه بنوشید که حس می‌کنید علائم افسردگی‌تان رو به تشدید است.
- شکر و شیرین‌کننده‌های دیگر را به قهوه خود اضافه نکنید. به طور کلی حذف قند از رژیم غذایی یکی از راه‌های کاهش علائم افسردگی به حساب می‌آید.
- ورزش منظم را با مصرف متعادل قهوه ترکیب کنید تا هم عملکرد ورزشی‌تان تقویت شود و هم افزایش سروتونین و اندورفین ناشی از افزایش فعالیت بدنی، خلق و خویتان را بهبود بخشد و شدت علائم افسردگی‌تان را پایین بیاورد.
چرا قهوه برای مقابله با افسردگی بهتر از چای است؟
گفتیم که برای مقابله با افسردگی از قهوه می‌توان انتظار تأثیرات بیشتری نسبت به چای داشت. مطالعه ژاپنی‌ها در سال ۲۰۱۴ نشان داد که قهوه به دلیل وجود کلروژنیک اسید، فرولیک اسید و کافئیک اسید، التهاب سلول‌های عصبی را در مغز افراد مبتلا به افسردگی کاهش می‌دهد. به این ترتیب، پریشانی و ناراحتی‌های ناشی از التهاب در این افراد تسکین می‌یابد.
تنها نوع چای که اثری مشابه تأثیر ضد افسردگی قهوه نشان می‌دهد چای سبز با درصد آنتی اکسیدان و فولات بالا است.
تأثیرات منفی قهوه بر افسردگی | قهوه افسردگی را بیشتر می‌کند؟
تا اینجا دیگر می‌دانید که قهوه می‌تواند علائم افسردگی را در برخی افراد تشدید کند. در این بخش تأثیرات منفی قهوه بر افسردگی را با هم مرور می‌کنیم. حواستان باشد که حساسیت به کافئین و میزان و زمان مصرف قهوه مهم‌ترین عوامل در این رابطه است. یعنی نوشیدن قهوه لزوماً این تاثیرات منفی را بر همه افراد نمی‌گذارد.
- مصرف کافئین قهوه به ویژه در ساعت‌های پایانی روز، شروع و عمق خواب را مختل می‌کند. کمبود خواب نیز با اثرگذاری منفی بر خلق و خو به تشدید علائم افسردگی می‌انجامد.
- اضطراب ناشی از مصرف کافئین قهوه نشانه‌های افسردگی را وخیم‌تر می‌کند. با استرس بعد از قهوه چه کنیم؟
- مصرف قهوه در نوجوانان افسرده می‌تواند با اختلال در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی مهمی مانند دوپامین و گابا همراه باشد که به کاهش انگیزه و میل واکنش به محرک‌ها و افزایش خودانتقادی می‌انجامد.
- افزایش فشار خون، تپش قلب و حالت تهوع، تحریک‌پذیری، لرزش دست‌ها و عصبی بودن هم از اثرات منفی قهوه است که علائم افسردگی را تشدید می‌کند.
- توقف ناگهانی یا ترک مصرف قهوه در بسیاری از افراد با تشدید خلق و خوی افسرده و علائمی مانند سردرد، خستگی، تحریک پذیری همراه است.
- مصرف قهوه اضطراب را در افراد مبتلا به افسردگی پس از زایمان و افراد مستعد حملات وحشت (Panic Attack) افزایش می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم مطلب قهوه در بارداری را هم بخوانید.
تداخل قهوه با داروهای ضد افسردگی
کافئین موجود در قهوه با بسیاری از داروهای تجویزشده برای انواع مشکلات سلامت روان از جمله افسردگی تداخل منفی دارد. تداخل قهوه با داروهای ضد افسردگی به عوامل مختلفی مانند نوع دارو، دوز مصرفی و میزان مصرف قهوه وابسته است. در ادامه مهم‌ترین داروهای ضد افسردگی و پیامدهای تداخل قهوه با آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- تداخل قهوه با داروهای مهارکننده آنزیم مونوآمین اکسیداز مثل فنلزین و ترانیل سیپرومین با عوارضی مانند افزایش شدید فشار خون و اضطراب همراه است.
- تداخل قهوه باداروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین می‌تواند در افراد افسرده اثرات جانبی‌ای مانند بی‌خوابی، تشدید اضطراب، تپش قلب، عصبانیت، یا بی‌قراری داشته باشد.
- برخی از داروهای ضد افسردگی متابولیسم کافئین را کاهش می‌دهند که به افزایش سطح کافئین در خون و در نتیجه اثراتی مانند اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب منجر می‌شود.
- مصرف زیاد قهوه ممکن است جذب داروهای ضد افسردگی مانند لیتیوم را تغییر دهد. برای مثال، کافئین میزان یا سرعت جذب برخی از داروها را کاهش می‌دهد که با تغییر اثربخشی دارو همراه است. برای اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر، مطلب علمی «قهوه با چه داروهایی تداخل دارد؟» را بخوانید.
عوارض مصرف بیش‌از حد قهوه چیست؟
این روزها مصرف قهوه کافئین یکی از عادت‌های اصلی بزرگسالان و برخی نوجوانان برای افزایش انرژی و تمرکز به حساب می‌آید. با اینکه سازمان‌های بهداشتی و متولیان سلامت نوشیدن روزانه دو تا چهار فنجان قهوه استاندارد (۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم) را بی خطر می‌دانند، نوشیدن قهوه زیاد می‌تواند با عوارضی مانند بی قراری، ضربان قلب سریع و بی‌خوابی همراه باشد. افراد مبتلا به افسردگی هم در صورت مصرف نامتعادل قهوه با احتمال تشدید اضطراب، سردرد و بی‌قراری روبرو می‌شوند.
پایان راه قهوه و افسردگی
دیدید که قهوه افسردگی را با بهبود خلق و خو و افزایش انگیزه و انرژی تسکین می‌دهد اما در صورت مصرف بیش‌از حد، می‌تواند با تاثیرات منفی مانند افزایش اضطراب و تحریک‌پذیری در افراد مبتلا به افسردگی همراه باشد. تنها راه بهره‌مند شدن از فواید قهوه برای افسردگی، مصرف منظم و متعادل آن است.
انتخاب یک قهوه باکیفیت و ترکیبی از دانه‌های مختلف می‌تواند اثرات ضد افسردگی قهوه را تضمین کند. در کاپریو ساخت قهوه ترکیبی منحصربه‌فردتان را تجربه می‌کنید که انگیزه و خلاقیت شما را بالا می‌برد. پس با خرید قهوه ترکیبی از کاپریو، راه ساده و دلپذیر مقابله با استرس‌های روزمره را به خودتان هدیه دهید. بعد از امتحان کردن قهوه ترکیبی کاپریو، کیفیت تجربه‌تان را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/313988#possible-benefits
https://www.webmd.com/diet/what-to-know-about-coffee-and-depression
https://www.healthline.com/health/depression/caffeine-and-depression#caffeine-and-depression
https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/does-caffeine-make-depression-worse-2/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9751366/
نویسنده: مریم براتی