قهوه (بخصوص قهوه فرانسه) یکی از محبوبترین نوشیدنیهای جهان است که با بو دادن دانههای قهوه که محصول گیاه آن میباشد، تولید میشود. گياه قهوه coffea نام دارد. coffea نام منطقهای در جنوب غرب اتیوپی است که گیاه قهوه ابتدا در آنجا یافت شد. امروزه قهوه در بیش از 70 کشور دنیا کشت میشود که برزیل با کشت حدود 39 درصد، در صدر قرار دارد. دانههای قهوه، به درجات مختلف برشته میشوند که درجه برشته کاری، تاثیر بالایی در طعم و عطر این نوشیدنی داشته و همین انواع قهوه را مشخص میکند.
قهوه یک داروی محرک نیز محسوب میشود. گیاه قهوه از خانواده روناسيان میباشد و در ١٢٥ نوع در دنيا وجود دارد. Arabica و Robusta دو گونه تجاری اين گياهان است و درصد بالایی از كشت قهوه را به خود اختصاص دادهاند. اين دو گونه تفاوت بسياری با هم دارند، از جمله مهمترين آن، ميزان كافئين موجود در اين قهوهها ميباشد. به صورتی که در دانه عربيكا 1 تا 2٪ و در روبوستا 2 تا 3٪ كافئين وجود دارد.
با ما در مقالات قهوه ریو همراه باشید تا هر آنچه را که لازم است، از انواع قهوه و لوازم جانبی آنها بدانید!
فهرست عناوین
معرفی انواع قهوه
اگر به دنبال عطر و طعم اصیل قهوه با اسیدیتی بالا هستید، قهوه عربیکا انتخاب مناسبی برای شماست. اگر میخواهید نوشیدنی شما تلخی و کافئین بیشتری داشته باشد، روبوستا انتخاب خوبی برای شما محسوب میشود. روشهای متفاوتی برای تهیه قهوه وجود دارد که هریک میتواند بر طعم، عطر و همچنین میزان کافئین آن موثر باشد.
روش تهیه کردن قهوهها به سه صورت قهوههای دمی، اسپرسو و قهوه ترک تقسیم بندی میشود. اسپرسو پرطرفدارترین روش آماده کردن قهوه است. هرچند قهوههای دمی نیز از محبوبیت بالایی در بین دوستداران قهوه در سراسر جهان برخوردار است. قهوههای دمی با استفاده از ابزارها و ویجتهای مختلفی مثل فرنچ پرس ،ائروپرس ،کلور ،کمکس ،V60 و سایفون تهیه میشوند و برخلاف اسپرسو، آب داغ طی چندین مرحله به پودر قهوه اضافه میشود و قهوه دم میکشد. قهوه ترک نیز از محبوبترین قهوهها به شمار میرود. این نوشیدنی به روش سنتی در قهوهجوشهایی موسوم به جذوه یا ایبریک دمآوری میشود.
قهوه ترک
قهوه ترک از نوشیدنیهای پرطرفدار و روزمره کشور ترکیه است که در قرن 16 وارد فرهنگ ترکیه شد. قهوه ترک بسیار ریز آسیاب شده و دارای تلخی متوسط، ترشی کم، کافئین و رایحه زیاد است. البته لازم به ذکر است که علیرغم کافئین بالای آن، کالری پایینی دارد. بهصورتی که میزان کالری یک فنجان قهوه بدون شکر به حجم 120 سی سی، دو کالری است. این میزان با افزودن شکر میتواند تا 18 کالری هم افزایش یابد. برای تهیه قهوه ترک، بهتر است از جذوه استفاده کنید. جذوه نوعی قهوه جوش است که برای تهیه قهوه ترک به کار میرود. جذوه ها دارای کفی پهن و دهانه ای باریک میباشند که جذوه های مسی از مرغوبترین آنها میباشد.
مطالعه این مطلب نیز پیشنهاد میشود : نکات جذاب طرز تهیه قهوه ترک + فیلم آموزشی
قهوه ترک معمولا با آب سرد سرو میشود. چرا که نوشیدن کمی آب قبل از قهوه، مزه دهان شما را از بین برده و باعث میشود طعم واقعی قهوه را بهتر حس میکنید. قهوه ته نشین شده نیز معمولا برای گرفتن فال قهوه استفاده میشود. همچنین سرو آن، به عنوان یکی از رسومات سنتی ترکیه در مراسم خواستگاری نیز شناخته میشود. بد نیست بدانید این قهوه علاوه بر اینکه در کشور ایران جایگاه ویژهای دارد، در کشور ارمنستان نیز با نام سو سورج (Sev Soorj) یا قهوه سیاه شناخته میشود.
قهوه فرانسه
قهوه فرانسه شیوهای خاص از دمآوری است که فرانسویها از آن برای دمآوری قهوه استفاده میکنند. قهوه فرانسه نسبتاً رقیق است و برخلاف اسپرسو که در فنجانهای کوچک سرو میشود، در فنجان بزرگ یا لیوان سرو میشود. قهوه فرانسه در گروه قهوههای دمی قرار دارد.
کافئین قهوه فرانسه در حالت عادی کمتر از بقیه قهوهها است. مثلاً کافئین یک فنجان اسپرسو، سه برابر همان اندازه قهوه فرانسه است. اما چون قهوه فرانسه معمولاً در فنجان بزرگ سرو میشود، در مجموع کافئین آن از اسپرسو و قهوههای دیگر بیشتر میشود. البته با توجه به درصد روبوستا و عربیکای استفاده شده، میزان کافئین آن میتواند متغیر باشد. هرچه درصد روبوستای آن بالاتر باشد، دارای کافئین بیشتری است.
توجه داشته باشید که درجه آسیاب قهوه باید مناسب دستگاه مورد استفاده شما باشد. جالب است بدانید، قهوهای که به عنوان قهوه فرانسه در ایران شناخته میشود، در کشورهای دیگر با اسم قهوه فیلتری یا قهوه چکه ای نیز میشناسند. این نوع قهوه در آمریکا و اروپا طرفداران بسیاری مخصوصاً در وعده صبحانه دارد. برای تهیه قهوه فرانسه، به یک دستگاه فرنچ پرس یا قهوه ساز برقی نیاز داریم.
قهوه دمی و اسپرسو
بین قهوه دمی و اسپرسو صرفاً یک شباهت وجود دارد و آن در استفاده از دان قهوه مشابه است. در ادامه به بررسی تفاوت قهوههای دمی و اسپرسو خواهیم پرداخت که مهمترین آنها در طرز تهیه آنهاست.
قهوه دمی
قهوه دمی با عبور آب داغ از بین پودر در چند مرحله عصاره گیری میشود. توجه داشته باشید که جهت تهیه قهوه دمی، ابتدا پودر قهوه با درجه آسیاب متوسط را داخل فیلتر کاغذی دستگاه ریخته و سپس آب با درجه حرارت تقریبا 93 درجه سانتیگراد را به صورت دورانی روی آن ریخته و با گذشت زمان کمی، آب از میان دانهها عبور کرده و قهوه دمی برای نوشیدن آماده است. نسبت قهوه به آب در قهوههای دمی، 1 به 18 است.
قهوه اسپرسو
برای تهیه اسپرسو، دانه قهوه را ریزتر از شیوه قبلی مناسب اسپرسوساز آسیاب میکنیم. پودر قهوه را داخل پورتافیلتر (سبد دستگاه) ریخته و با استفاده از لولر، سطح آن را صاف میکنیم. در نظر داشته باشید که فرایند عصارهگیری، باید بین 20 تا 25 ثانیه باشد. برای تهیه یک شات اسپرسو 8 تا 9 گرم و برای دابل شات بین 18 تا 22 گرم پودر قهوه نیاز است. نسبت آب به قهوه در اسپرسو، 1 به 2 میباشد. جالب است بدانید اسپرسو بالاترین میزان کافئین در میان نوشیدنیهای گرم را دارد.
قهوه اسپرسو پایه نوشیدنیهای بسیاری نیز هست که دارای سه عنصر مشترک اسپرسو، آب داغ و فوم شیر هستند. تفاوت اصلی این نوشیدنیها در میزان استفاده از شیر، میزان عصارهگیری و یا میزان استفاده از آب داغ است. اما در ادامه به معرفی یکی دیگر از زیرشاخه های اسپرسو میپردازیم.
قهوه فوری
قهوه فوری اولین بار در سال 1890 در کشور نیوزیلند توسط دیوید استرنج به ثبت رسید. قهوه فوری به شکل پودر یا دانههای درشت قهوه است که از دانههای قهوه فراوری میشود و برای استفاده از آن نیاز به دستگاه خاصی نیست. هرچند بصورت محلولی غلیظ نیز برای طعم دهی به بعضی خوراکیها از جمله بستنی استفاده میشود.
از دلایلی که قهوه فوری امروزه بسیار پر طرفدار است، سرعت و سادگی استفاده از آن است. از دیگر دلایل محبوبیت قهوههای فوری علاوه بر قیمت پایین تر آن این است که برای مدت طولانیتری کیفیت خود را حفظ کرده و قابل نگهداری است. قهوه فوری به دو روش فراوری میشود: خشک کردن پاششی و خشک کردن انجمادی. این دو روش در طعم انواع قهوه اثر دارد.
طرز استفاده از قهوه فوری
با افزودن آب داغ به پودر قهوه فوری، خیلی سریع نوشیدنی شما آماده خواهد بود. در بعضی کشورها مانند هند و اسپانیا از شیر داغ بجای آب استفاده میشود. با استفاده از شیر طعم دار و خامه نیز میتوانید نوعی در طعم این نوشیدنی ایجاد کنید. با کم و زیاد کردن مقدار پودر قهوه، میتوانید غلظت نوشیدنی خود را تعیین کنید. برای تهیه انواع آیس کافیها و همچنین فراپه نیز از قهوه فوری استفاده میشود. روش نگهداری قهوه فوری نیز مانند دیگر قهوهها میباشد. چرا که در دمای بالا و مرطوب قابلیت فاسد شدن را دارد. بد نیست مطلب روش نگهداری قهوه را نیز بخوانید.
میزان کافئین قهوه فوری از قهوههای معمولی پایینتر است. به طور متوسط هر فنجان قهوه دارای 112 میلی گرم کافئین است. در حالی که این میزان در قهوه های فوری، 66 میلی گرم به ازای هر فنجان است. جالب است بدانید که در بریتانیا بیش از نیمی از قهوه خریداری شده، قهوههای فوری میباشد. این مقدار در ایتالیا کمتر از 1 درصد است. دلیل خرید بیشتر از قهوه فوری بابت طعم انواع قهوه است.
قهوه فوری دوبرابر قهوه معمولی حاوی آکریلامید است. آکریلامید یک نوع ماده شیمیایی مضر است که در بعضی مواد غذایی، مواد بهداشتی و دود سیگار وجود دارد. هرچند این مقدار در قهوه فوری نیز بسیار ناچیز است و نمیتواند آسیب جدی به بدن وارد کند.
محصول بعدی که به آن اشاره میکنیم، بخشی از اکسسوریهای قهوه است. با ما در قهوه ریو همراه باشید.
کپسول قهوه
کپسول قهوه، محصول دیگری است که برای دوستداران اسپرسو طراحی شده است. کپسولها از یک روکش آلومینیومی و پلاستیکی ساخته شدهاند که برای عصاره گیری از آنها، نیاز به دستگاه کوچکی به نام نسپرسو میباشد. عصاره گیری با دستگاه نسپرسو بسیار ساده بوده و نیاز به تخصص ندارد. این دستگاه کوچک و قابل حمل است. همچنین تهیه آن از لحاظ اقتصادی، بسیار به صرفه تر از دستگاه اسپرسو ساز است.
نسپرسو یک دستگاه خودکار است. برای عصاره گیری با این دستگاه ابتدا کپسول قهوه را در دستگاه گذاشته و آنرا روشن میکنیم. با شروع کار دستگاه، چند سوراخ در کپسول قهوه ایجاد شده و بخار آب با فشار به کپسول وارد شده و عصاره گیری انجام میشود.
معرفی پارامترهای مهم قهوه
بعد از معرفی انواع قهوه و روشهای دم آوری آنها، به معرفی انواع پارامترهای قهوه خواهیم پرداخت. با ما تا انتها با توضیح پارامترهای قهوه همراه باشید.
- پارامترهای مهم برای قهوه ترک : در قهوه ترک، نسبت آب به قهوه باید 1 به 8 باشد. یعنی اینکه برای هر گرم قهوه، 8 گرم آب لازم است. نکته مهم اینکه جهت دم آوری آن 3 دقیقه زمان لازم است. لازم به ذکر است که برای بهتر شدن فوم روی قهوه تان، میتوانید به آن کمی شکر اضافه کنید.
- پارامترهای مهم برای قهوه اسپرسو : در قهوه اسپرسو، نسبت آب به قهوه باید 1 به 2 باشد. یعنی اینکه برای هر گرم قهوه، 2 گرم آب لازم است. نکته مهم این است که جهت دم آوری اسپرسو بین 20 الی 25 ثانیه زمان لازم است.
- پارامترهای مهم برای قهوه دمی : در قهوه دمی، نسبت آب به قهوه باید 1 به 18 باشد. یعنی اینکه برای هر گرم قهوه، 18 گرم آب لازم است. نکته مهم این است که جهت دم آوری قهوه دمی، بین 1/30 تا 3 دقیقه زمان لازم است.
حال بعد از معرفی انواع قهوه و پارامترهای آن، در انتها بد نیست به معرفی 3 محصول عربیکا و روبوستا با درصد بالا و طعم انواع قهوه (عربیکا و روبوستا) بپردازیم، با ما همراه باشید.
معرفی سه محصول عربیکا
درمورد محصولات عربیکا به شرح زیر نکاتی را خدمت قهوه دوستان ارائه خواهیم کرد:
- از دیدگاه کشت : به صورت معمول در ارتفاع 1200+ متر بالاتر از سطح دریا کشت میشوند. هرچه ارتفاع بالاتر باشد، برای یک قهوه نوع عربیکا بهتر است.
- از دیدگاه قارهای : بهترین عربیکا را بی شک در قاره آفریقا خواهید یافت. در رده دوم قاره آمریکا و سوم آسیا است.
- از دیدگاه کشوری : بهترین قهوه عربیکا، در کشور اتیوپی یافت میشود. در رده دوم قهوه کلمبیا و سوم اندونزی است که با نام سوماترا (جاوه) شناخته میشود.
- طعم انواع قهوه عربیکا به صورت کلی ترش مزه هستند.
نکته: نتیجه میگیریم که قهوه اتیوپی، اولین محصول عربیکا شناخته شده و دوم کلمبیا و سوم سوماترا میباشد.
معرفی سه محصول روبوستا
- از دیدگاه کشت : به صورت معمول در ارتفاع زیر 1200 متر پایین تر از سطح دریا کشت میشوند.
- از دیدگاه قارهای : بهترین نوع روبوستا را بی شک میتوانید در قاره آمریکا پیدا کنید. در رده دوم آسیا و سوم آفریقا است.
- از دیدگاه کشوری : بهترین قهوه روبوستا، در کشور برزیل یافت میشود که اتفاقاً بزرگترین صادر کننده قهوه در جهان حساب میشود. در رده دوم سوماترا (واقع در کشور اندونزی) و سوم اوگاندا و رواندا و کنیا هستند.
- طعم انواع قهوه روبوستا به صورت کلی تلخ مزه هستند.
امیدواریم از مطالعه این مطلب لذت کافی را برده باشید و از پارامترهای قهوه، انواع قهوه و طعم انواع قهوه، اطلاعات بیشتری را کسب کرده باشید. نظرات خود را با ما در میان بگذارید!